Matthew 5

Jisas hwofɨki'nyopo a'amumo hungkuno ulɨmentisofoho.

1A'amu pi'nɨngo engo uhu'mokontanɨngkofi Jisas nuhwononto yafe we'e so'mo nosonto humamentisofoho. Osopo nohumentanɨngki inomokomoyo sohwa nu'mahonɨngkofi 2Jisas kakoe hungkuno ole lutɨhwamento, Anɨtu a'amumo mokosyohumayoso olenoho.

Jisas kako a'amu sɨmonyo iyo somne'no hungkuno uyɨmentisifoho.

(Luk 6:20-23)

3A'amu fiso Anɨtune'no huno engo muyo'njoso hofɨko Anɨtumne'no huno wopɨngo wotɨpemano lɨfijo'manji hofɨko sɨmeho wopɨngo umo'nono. Anɨtu hofɨkimo umokosyohumayo hweho.

4A'amu sɨmeho tango'njo humalofoso sɨmeho wopɨngo umo'nono Anɨtu kako oso a'amu somo sɨmeho wopɨngo umokumontonoho.

5A'amu fiso hofɨkoe yofemo monje yahinontɨfi Anɨtuye yofe ho'nomalokwofoso sɨmeho wopɨngo umo'nono. Yo'mayo wopɨngo Anɨtu wosejapmmo ulɨmentisoso hofɨko'nefoho.

6A'amu wopayo mijoho pe'nyoso wopayo'no hi umo'nyo hopaso a'amu Anɨtuye honɨngkano wopɨngomne'no hi umo'noso'manji oso hisomo Anɨtu kakoe hungkuno hisofe sɨmehomo wopayo sɨmeho hopaso uhnnɨmontonoho. Oseso hofɨkoe sɨmeho wopɨngo umo'nono.

7A'amu fiso nom'ne a'amu hofɨkimo wonyo ulohofɨwo'nɨngkohofo somne'no hitoho ulofahonɨngki wopɨngo'nohini ulohofɨwo'nɨngkohofoso sɨmeho wopɨngo umo'nono. Oso'no Anɨtu hofɨkimo wopɨngo uloho'montonoho.

8A'amu sɨfe aho tɨmo sɨmeho haloho anga'nohino'njoso hofɨko sɨmeho wopɨngo umo'nono. Oso a'amu hiso Anɨtumo uhwonantɨfeho.

9A'amu sɨmano hintotohino'njo somo nɨhoholofɨwo'nɨngkohofoso sɨmeho pompenjiyo umo'none'entɨfi iwo'nɨngkohofoso sɨmeho wopɨngo umo'nono. Anɨtu ulɨmontonoho, Nje mehomi kuyoho.

10A'amu Anɨtuye hungkunomo inɨngkayo'no syoho wopɨngo yontanɨngki a'amu nom'neso oso a'amu somo sɨtofo ujo so'nji wonyo ulohofo so'no kako sɨmeho wopɨngo umo'nono. Anɨtu umokosyohumamontonoho.

11Sekwo a'amu soku ngkimo tɨfi nnɨngkawowo'nɨngkohofo so'no a'amu nom'neso sekumo wonyo hungkuno'nji hwasyo hungkuno'nji sejo so'nji sefotofo selohofɨkujo'no sekwo sɨmeho wopɨngo wasemo'nono. 12Sekwo sɨmeho wopɨngo semo'nɨngkuhwoso'no sɨmonyo fiyɨmno. Sekwoe yahino wopɨngo olo hwaho lopo iwo'nɨngkohofo lo'nji ngkimo tɨfi nnɨngkape lo'nji mpe iyo pa'nyoso ho'yango ahwomomo weho. Oso sefotofɨwo'nɨngkohofo hopaso hofɨko hohonta a'amumo Anɨtu hungkuno uyahonɨngki ulɨmotofo somo ufoto'motofofoho. Oso a'amu hiso hofɨkoe yahino wopɨngo so'no mpe iyo hopaso ahwomomo ma'mentohofo hopaso sekwo womantɨfeho.

Anɨtuye a'amu neso sa'nji pomponaho'nji pa'nyofoho.

(Mak 9:49-50, 4:21; Luk 14:34-35, 8:16; Joun 8:12)

13Sekwo olo hwaho loponjo sa pa'nyo kuyoho. I oso'no sa fosyo mijo'nohino imo'nɨngkuhwosi kakoe yokumpohn'nyo nonto wonyo imo'nososo apa'no sa hiso wopɨngo imo'nyoso pipi uyantanto. Awonoho. Nɨhu'nahone wonyo umo'nɨmotonoho. A'amu sa hiso mopijoso me-e miyonehoho.

14Sekwo hwahoponjo pomponaho pa'nyo kuyoho. Antɨme engo hwofɨki'nyo soponjo molinyoso oso hiyae'm'maho. O'o, utɨhwa'nyoponoho. 15A'amu sikiloho mongkujontɨfeso ahwonte'mo kipitofahinyo'maho. O'o, hofɨko ijempohopo ho'nahinyofoho. Oso a'amu ango somo humafijo somo pomponaho ulohofono. 16Olo hiloso sekwo hmmo'nɨmno. Sekwoe pomponahoso a'amufe tɨmopo wolasyono. A'amu hofɨko sekwoe honɨngkano wopɨngomo uhwonɨfijoso hofɨko Mpohwo Anɨtu ahwomomo humaso sohwoe yofe woho'nomantɨfeho.

Jisas Mousesɨye honɨngkano hungkunomne'no ulɨmentisofoho.

17Sekwo ngkine'no huno ole seyɨhwoloho. Ngko Mousesɨye honɨngkano hungkuno'nji a'amumo Anɨtu hungkuno uyahonɨngki lɨmotofo sohwafe hungkuno ntnne'no wae yao'mne'nji pmmentohe hwo'nyoho. O'o ngkine'no huno ose seyɨhwoloho. Ngko hungkuno hiloso wae ya'mne'enji pmmentohe hwonɨ'maho. O'o, ngko hungkuno hiloso ne utɨhwayo'ne pmmentohefoho. 18Hungkuno nehopi waselɨmonne'no yohono. A'amu fiso oso honɨngkano hungkuno ifalifaliyo we'e somo wae meeofonehoho. O'o, olo hwaho lo'nji ahwomo lo'nji moi'wo imo'noso sohonta olo hungkuno hopi'nonohino hiloso nowentanɨngkuhwosi hungkuno hopi'nonohino ne imo'nonefoho. 19A'amu fihwo Mousesɨye honɨngkano hungkuno'nji a'amumo Anɨtu hungkuno uyahonɨngki lɨmotofo sohwafe hungkuno'nji anga'nohinoso mtɨhupesoso a'amu nom'ne somo oso honɨngkano mtɨhupe so'no lutɨhwaso'manji oso a'amuso Anɨtuye angomo sɨ'mofoso sohonta Anɨtu ulonefoho. Jɨje yofe monje innyo hwosoho. A'amu fiso Anɨtuye hungkuno hopi'nonohino loso inɨngkawesoso a'amu nom'ne somo oso honɨngkano wopɨngomo inɨngkayo'ne lutɨhwaso'manji oso a'amuso Anɨtuye angomo sɨ'mofoso sohonta Anɨtu ulonefoho. Kɨko yofe engo'njo hwosoho. Ose ulonefoho. 20Sekwo upa'nɨmno. Sekwoe honɨngkano wopɨngoso a'amu Falisi sohwanji a'amu Mousesɨye hungkuno lutɨhwayo syoho'njo sohwanjiye honɨngkano wopɨngomo muyakolofe'manji sekwo Anɨtuye angopo kako yokumpohn'nyo semokosyohumayo'ne mu'mapitnnehofo. O'o, mango mta'nnohini lɨwo'nɨngkohofo soku honɨngkano wopɨngo somo humayoso hopo'maho.

Hungkuno ito'no mɨhwajiyo'ne hungkunofoho.

(Mak 11:25; Luk 12:57-59)

21Mousesɨye honɨngkano hungkuno ole nto upa'nɨwo'nɨngkohofo, A'amumo fonjasiyo'eno. A'amu nom'nehumo fonjasyoso sohwo kakoe hungkuno ikwolofoneso wo'nnyo hweho. 22I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. A'amu fihwo kakoe a'amumne'no sɨmeho tohino umnyo'eno. A'amu sɨmeho tohino umnoso sohwo kako tɨfi no'mo Anɨtu'nji hungkuno ikwolofoneso wo'nnyo hweho. A'amu fihwo kakoe a'amu sohumne'no sɨtofo ujo'eno. Sɨtofo uloso sohwo kako Anɨtu'nji hungkuno ikwolofoneso wo'nnyo hweho. A'amu fihwo nom'nehumo ilo'nnyo hwosoho ujo'eno. O'o, oso a'amu huhwo sohwo kako tɨkanomo wene hweho.

23Kɨko tajo ango somo noswohoji jɨje wonyo wae yaofo'ne Anɨtumo jomo ulɨmo lohoji kɨko nom'ne sohumne'no kikine'no sɨmano hintotohino umnoso so'no syafɨsyohoji 24u, kɨko tajo ango somo ulɨko'mahoji oso a'amu huhwo sohwoepono komo'no uhuji hungkuno ito'no mɨhwajo. Hungkuno ito'no mɨhwajohosɨsi sɨmeho pompengo inɨngkahosɨsi tajo ango somo asomo fusyo. Osopo Anɨtumo jɨje wonyo wae yaofo'ne jomo uso.

25A'amu fihwo kikimne'no sɨmeho tohino umnoso so'no kɨko komo'no sɨmeho wopɨngo hmninyo. A'amu hungkunomo ito'no efisopɨhwajiyo sopo nokumotawenoho. Kako a'amu hungkunomo ito'no efisopɨhwajiyo'njofepono kumotaweso'manji osopo a'amu hwapɨfe tɨfo'njo sohwa nokitɨmafɨkuji impo'angomo intofakohufitnnoho. 26Ngko nehopi waselɨmonne'no yohono. Kɨko impo'angoso kunto'no ulɨko'ma'mne hwosɨ'maho. O'o, sɨmo'mo kɨko jɨje yahino somne'no yo'mayo hamniyoho hopi'nonohinoso woho'nahumonnoho. Ose ulɨmentisofoho.

A'mohufo iyo'ne hungkuno ulɨmentisofoho.

27Hungkuno nom'ne nto upa'nɨwo'nɨngkohofoso ole, a'mohufo iyo'eno. 28I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. Hwe fihwo nom'ne a'mu fisimo uhwononto hufo woma'mo lonto a'mu simne'no kakoe sɨmeho fefoyo uyahonɨngki oso hwe huhwo sohwo a'mu si'nji kakoe hunomo hufo nto iso hweho.

29Tɨmo aho angahohnta'angoso honɨngkano wonyo kumokososo yo'mayo somo tɨmo uhwonɨngkohoji huno wonyo syafɨhujo'manji oso hiso nɨhu'no yohotoho. Kɨko wonyo iso'no'manji tɨmo anga'no fitɨhwotofaofo. Tɨmo wopɨngo hufa'u'njo sohwosi tɨkanomo uhnnoho. O'o tɨmo anga'nohino'nji honɨngkano wopɨngomo fiso. 30Jɨje aho angahohnta'ni honɨngkano wonyo kumokososo aho hiso hntofamo lohofohoji foho'naofo. Aho wopɨngo hufa'u hi'njo hwosi tɨkanomo uhnnoho. O'o, aho anga'nohino'nji honɨngkano wopɨngomo fiso.

Jisas ape ho'nasiyo'ne hungkuno ulɨmentisofoho.

(Matɨyu 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18)

31Hungkuno nom'ne nupa'nɨwo'nɨngkohofoso ole, Hwe fihwo kako kakoe ape woho'nahumo lɨhwosi ape ho'nasiyo'neso iyoswo mtɨ'mokuhwosi uyono. 32I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. Hwe fihwo kakoe ape honɨngkano wonyo mmofe'njo simo ho'nasyoso sohwo kakoe apefe honɨngkano wonyo umokumontonoho. Hwapɨngoso ape hisi nom'ne hwe sohumo uma'nososo Anɨtu kako tɨmo uhwonyoso hwe hufa'u'njiyoho. I nom'nihwo kako ape nom'nihwo ho'nasyoso somo maso sohwo kako huhwo ape ito'no mayo honɨngkano somo mtɨhuposo so'no kako huhwo honɨngkano wonyo'njo hweho.

Jisas kako hungkuno nehopi yokintahopone'no lohono joso'no lɨmentisofoho.

33Hungkuno nom'ne upa'nɨwo'nɨngkohofoso ole, Hwasyo hungkuno nom'ne'no yokintahopo ne-eso nolɨkutoho. Hwe fihwo ole lososo, Ngko nehopi hufa'u sɨhune hwamne'no lohono. Ngko yo'mayo yo'mayo uyɨmo. Ose loso sohwo kako ito'no uyono. Hwe Engo sohwo olo hiso'no nuhwonɨngkuhwosi ito'nohini wosyafɨhu'montonoho. Ose nto upa'nɨwo'nɨngkohofofoho. 34I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. Sekwoe hungkuno nehopi imo'nyo'ne so'no hungkuno pi'nɨngo nolɨkutoho. O'o, hungkuno ne'njo'nohino filɨmno. Sekwo a'amu yokintahoponjo sohwamne'no jɨje hungkuno nehopi imo'nyo'ne nulɨkutoho. Nɨhu'no nɨjwo'eno. O'o, yo'mayo ahwomomjo sohwamne'no nolɨkutoho. Ahwomoso Anɨtuye epohumayofoho. Osopo yo'mayoso mokosyohumawo'nɨngkisoponoho. 35Sekwo yo'mayo hwahoponjo somne'no sekwoe hungkuno nehopi imo'nyo'ne nolɨkutoho. O'o, hwahoso Anɨtuye epohumayo sɨfe ho'nasiyo'nefoho. Olopo yo'mayoso mokosyohumawo'nɨngkisoponoho. Sekwo Jelusalemne'no sekwoe hungkuno nehopi imo'nyo'ne nolɨkutoho. O'o, Jelusalem sopo Anɨtuye angoponoho. 36Sekwo sekwoe mnokinomne'no sekwoe hungkuno nehopi imo'nyo'ne so'no nolɨkutoho. O'o, sekwoe mijiyo halojo wofokafono. Sɨkwo'mno wofokafono, lisoso halojo wofoka'montolaho. Sɨkwo'mno wofoka'montolaho. Awonoho. 37Oso'no sekwo hungkuno ne'njo'nohino ulɨmno. Eno, eso'nji Awonoho, eso'nji oso'nohinoho. Hungkuno nom'neso hwe wonyo Seten mta'ango linyofoho.

Jisas yahino wonyo a'amumo asomo ulohofo'eno ulɨmentisofoho.

(Luk 6:29-30)

38 Hungkuno nom'ne nto upa'nɨwo'nɨngkohofoso ole, Hwe fihwo jɨje tɨmomo wonyo kumokososo kɨko kakoe tɨmo wonyo umojo. Hwe fihwo jɨje mango fonjokujakumofososo kɨko kakoe mangomo fonjokulɨpijaofo. 39I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. Hwe fihwo kikimo wonyo kilohofososo kɨko kakimo ilojɨmofe'eno. O'o, awonoho. Hwe fihwo kako jɨje manjijohopo kuposososo manjijoho fehohnjo utɨhwaho. Osopo wakuposono. 40Hwe fihwo kikine'no hungkuno hi'njo sohwo jɨje manji'mofo woma'mo lososo osohumo jɨje manji'mofo'nji sɨfe manji'mofo ntnne'no uyo. 41Hwe yofe engo'njo fihwo kako sekwo'nji hano ho'yango'nji tɨfo lopo wemoyano selososo sekwo hano sawemo sopono fisɨmno. 42Hwe fihwo ole seloso, Sekwo yo'mayoso ntapmno. Ose selososo sekwoe yo'mayoso uyɨmno. Hwe fihwo ole seloso, Sekwoe ho'yango yo'mayoso nokiso ntapmno. Ose selososo sekwo hohujo ikinjɨmofɨkutoho.

Jisas mango hwamne'no sɨmeho umo'nyo'ne hungkuno ulɨmentisofoho.

(Luk 6:27-28, 32-36)

43Hungkuno nom'ne nto upa'nɨwo'nɨngkohofoso ole, A'amu sekwo'njo mofone sopo humalofo somo sɨmeho umo'nyo'ne uyɨmno. I oso'no sekwo mango hwamo sɨmeho umo'nyo'ne ukutoho. 44I oso hiso'no nje hungkuno waselɨmonne'no yohono. Sekwoe mango hwamo sɨmeho umo'nyo'ne ufijoso a'amu wonyo selohofɨwo'nɨngkohofo somne'no Mpohumo jomo ulɨmno. 45Ose ifijo so'no sekwoe Mpohwo ahwomomo humaso sohwoe yahinomo unɨngkowantɨfeho. Anɨtu kakoe mofehi'nyoso a'amu wopɨngo'nji wonyo'nji humalofo somo ulono lonto uyɨwo'nɨngkiso hweho. A'amu honɨngkano wopɨngo'njo honɨngkano ito'no minɨngkayo'njo somo ifoyo wosapijono lahonɨngki syuwo'nɨngkohoho. 46Sekwo a'amu sɨmeho umo'nyo'ne sejapɨwo'nɨngkohofo osomne'nohini sɨmeho umo'nyo'ne uyɨfijoso Anɨtu kako wopɨngo peho'no wosejapmmontolo. Awonoho. A'amu honɨngkano wonyo'njoso ose iwo'nɨngkohofofoho. 47Sekwo sekwoe a'amu'nohino somo wopɨngo uwo'nɨngkohofo so'no sekwoe honɨngkano nom'ne somo uhwofilofoso pipilo. Awonoho. A'amumo Mpohwo Anɨtumo minɨngkayo'njo hi ose iwo'nɨngkohofofoho. 48I oso'no sekwoe Mpohwo Anɨtu ahwomomo humaso sohwo pa'nyo hmmo'nɨmno. Sekwo a'amu wopɨngo'nji wonyo'njo somo wopɨngo ulohofɨkujo'no Anɨtu kako humaso hopa fehumamno.